Νέα

«Εκείνο το …καταραμένο Σάββατο βράδι» στο Χορτιάτη

 

Μια πρωτοβουλία μνήμης, αλλά και οδηγού για το μέλλον -καθώς ο νεοναζισμός σηκώνει ξανά κεφάλι- είχε το Σωματείο Συνταξιούχων ΟΑΕΕ νομού Θεσσαλονίκης. Στις 15.11.2016 παρουσίασε την ποιητική συλλογή «Δακρύων Ποταμός – Ολοκαύτωμα» της Ευαγγελίας Πιτσούλη-Κυρίμη. Η ποιήτρια που γενήθηκε και ζεί στο Χορτιάτη, έξι χρονών το 1944, είναι επιζήσασα του Ολοκοκαυτώματος, όπου θανατώθηκαν μαρτυρικά 149 άτομα (51 ανήλικα παιδιά, 36 κάτω από δέκα χρονών και μερικά βρέφη). Η παρουσίαση έγινε στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ). Την εκδήλωση, που άνοιξε ο πρόεδρος του Σωματείου Συνταξιούχων Άρης Φραγκουλίδης, συντόνισε ο Γενικός Γραμματέας του Σωματείου Γιώργος Κουτονίδης. Παραυρέθηκαν ο Α’ Αντιπρόεδρος  του ΒΕΘ Γιάννης Τσιλιάς, ο πρόεδρος του Συμβουλίου της κοινότητας Χορτιάτη Γιώργος Μενεξές και αντιπροσωπείες της Ένωσης Γυναικών Χορτιάτη και της Χορωδίας της και της ΠΕΑΕΑ Χορτιάτη.

Συγκίνηση και δάκρυα προκάλεσε η αφήγηση της Ευαγγελίας Πιτσούλη από «εκείνο το …καταραμένο Σάββατο βράδι», που «κανένας δεν απόμεινε ούτε ζωής σημάδι», όπως έγραψε σε ένα απ’ τα ποιήματά της. Η Ευαγγελία τότε (2 Σεπτεμβρίου 1944) ήταν 5-6 χρονών με τα τσοκαράκια της που την προηγούμενη ημέρα της τα έφερε ο μπαμπάς της την άρπαξε η Μάνα της και έτρεξαν στο Βουνό για να γλυτώσουν. Τα τσοκαράκια όμως δυσκόλευαν στο κακοτράχαλο Βουνό και τα πήρε στα χέρια της, δεν μπορούσε να τα αποχωριστεί. Πονούσαν τα ποδαράκια από τα αγκάθια, όμως έπρεπε να προχωρήσει. Πίσω από τα δένδρα ήταν κρυμμένοι οι Ταγματασφαλίτες συνεργάτες των Γερμανών και φώναζαν: Ελάτε μη φοβάστε εμείς είμαστε Έλληνες δεν θα σας κάνουμε κακό! Όμως όσοι βγήκαν μπροστά αντιμετώπισαν τα όπλα των Ταγματασφαλιτών και έπεσαν νεκροί! Κλείνοντας τη σύντομη αφήγησή της η Ευαγγελία  απήγγειλε ένα ποίημά της με τίτλο ΕΙΡΗΝΗ.

Ο λογοτέχνης Γιώργος Παναγιωτάκος παρουσίασε με γλαφυρότητα το ποιητικό έργο της Ευαγγελίας. Με το έργο της, τόνισε, η ποιήτρια περιγράφει τα γεγονότα, τον τρόμο που έζησε παιδούλα χωρίς να αφήσει τον εαυτό της να παρασυρθεί σε δραματοποίηση. Μέσα από τους στίχους της καθαρά φαίνεται η αγάπη για τη ζωή, για την οικογένειά της, τα εγγόνια της, τους ανθρώπους, την Ειρήνη, τον κόσμο, την Λευτεριά. Κλείνοντας παρότρυνε την Ευαγγελία να συνεχίσει το έργο της αφού έχει την δυνατότητα να αποτυπώνει αλήθειες, να διεγείρει συναισθήματα, υπάρχει η ευαισθησία και τα βιώματα που πρέπει να δοθούν στον κόσμο.

Στη συνέχεια η Εβελίνα, εγγονή της Ευαγγελίας απάγγειλε ποίημά της και το αφιέρωσε στη γιαγιά της. Ποιήματα απάγγειλαν οι ηθοποιοί Ελένη Συμεωνίδου και Νίκος Ζώκας, ενώ η χορωδία της Ένωσης Γυναικών Χορτιάτη απάλυνε την ατμόσφαιρα με τα ωραία τραγούδια της.

Μικρή απόσταση από χτες και σήμερα

Η καθηγήτρια Μαρία Τασοπούλου αναφέρθηκε στο ιστορικό του Ολοκαυτώματος κάνοντας προβολές του γεγονότος στο σήμερα.

Ολόκληρη η ομιλία της έχει ως εξής: «Στις 2 Σεπτέμβρη 1944, ημέρα Σάββατο, στο χωριό του Χορτιάτη έφθασαν ισχυρές δυνάμεις του γερμανικού στρατού, περίπου τριακόσιοι στρατιώτες, συνοδευόμενες από ογδόντα περίπου ταγματασφαλίτες της μονάδας του Σούμπερτ. Αποστολή τους ήταν να κάψουν το χωριό μαζί με τους κατοίκους του. Να μην αφήσουν πέτρα στην πέτρα, να μην αφήσουν άνθρωπο ζωντανό. Ο σκοπός τους ήταν να εμφυτεύσουν τον τρόμο στην ψυχή των ανθρώπων, να κάνουν την αγριότητα πολιτικό και στρατιωτικό επιχείρημα.

Βρισκόμασταν στο τέλος της Κατοχής, οι Γερμανοί σύντομα θα έπαιρναν το δύσκολο και επικίνδυνο δρόμο της υποχώρησης για τη μακρινή τους πατρίδα. Πίστευαν ότι θα είναι πιο ασφαλείς αν μετέτρεπαν το μίσος των κατακτημένων σε τρόμο και ανασφάλεια, αν έπνιγαν στο αίμα και στα δάκρυα τη διάθεση εκδίκησης και το μαχητικό πνεύμα ενός λαού που έβλεπε να πλησιάζει η λευτεριά του.

Από κοντά και οι ταγματασφαλίτες, «τεχνικοί σύμβουλοι» στην καταστροφή. Αυτοί θα έμεναν. Επένδυαν στον ίδιο τρόμο, στο ίδιο πρότυπο του μαρτυρικού θανάτου. Μέσα από αυτά θα αναχαίτιζαν, έλπιζαν, τις λαϊκές προσδοκίες και θα εξασφάλιζαν το αύριο της φαύλης τους ύπαρξης και του προδοτικού δοσιλογισμού.

Διά της βίας και του θανάτου εξάλλου είχε συνηθίσει να κυβερνά ο φασισμός. Ίσως ποτέ πριν στην ανθρωπότητα δεν υπήρξε κίνημα πολιτικό, κοινωνικό ή θρησκευτικό που να μετέτρεψε την απειλή της βίας και της θανάτωσης σε κεντρικό σύνθημά του..

Πραγματικά, μέσα σε λίγες ώρες, η μικρή κοινωνία του Χορτιάτη έζησε την απόλυτη κόλαση. Αρκετοί, όσοι άκουσαν τις προειδοποιήσεις του ΕΑΜ, όσοι δεν έδειξαν εμπιστοσύνη στις παραινέσεις παραγόντων του χωριού που πίστευαν ίσως ότι μπορούν να εξευμενίσουν το θηρίο, όσοι, την τελευταία στιγμή, δεν έδειξαν εμπιστοσύνη στις διαβεβαιώσεις των ταγματασφαλιτών, που υποκριτικά καλούσαν τους κατοίκους να φερθούν ήρεμα και πολιτισμένα, έφυγαν προς το βουνό και κρύφτηκαν στο δάσος ή στα γκρεμνά του. Η τύχη των υπολοίπων ήταν αυτό που ο φασισμός μπορεί να προσφέρει: Η μαρτυρική θανάτωση.

Οι προσπάθειες των παραγόντων για συνεννόηση με Γερμανούς και ταγματασφαλίτες έπεσαν στο κενό, εξάλλου ο πρόεδρος της κοινότητας ήταν ο πρώτος που μαχαιρώθηκε πριν ριχτεί στη φωτιά. Ο ιερέας υπέστη έσχατους εξευτελισμούς, μαζί με την οικογένειά του, πριν θανατωθεί. Οι Γερμανοί, αλλά κυρίως οι ταγματασφαλίτες, είχαν ήδη αποκτήσει μεγάλη εμπειρία στην κτηνωδία. Είχαν ήδη κάψει εκατοντάδες πόλεις και χωριά, βασανίσει και θανατώσει χιλιάδες ανθρώπους.

Κάθε είδους μαρτύριο περίμενε τους κατοίκους που συγκεντρώθηκαν στην πλατεία ή στο εξοχικό κέντρο «Κήπος», στην πλειονότητά τους γέροντες, γυναίκες και παιδιά. Η μέρα είχε προχωρήσει εξάλλου, ό,τι ήταν να γίνει γινόταν γρήγορα, αγχωτικά. Η ατίμωση των γυναικών, η σαδιστική θανάτωση των παιδιών μπροστά στους γονείς τους, η αφαίρεση κοσμημάτων, για να μην καθυστερούν, έκοβαν το δάκτυλο και το κρατούσαν μαζί με τη βέρα.

Το μαρτύριο ολοκληρώθηκε σε δύο κτίρια του χωριού. Όσοι από τους κατοίκους ήταν ακόμα ζωντανοί μεταφέρθηκαν σε ένα φούρνο (του Γκουραμάνη) και σε ένα σπίτι (του Νταμπούδη) και στοιβάχθηκαν μέσα στα κτίρια αυτά. Κατόπιν, στο εσωτερικό των κτιρίων και γύρω από αυτά οι Γερμανοί σκόρπισαν το εμπρηστικό υλικό – αυτήν την περίφημη «άσπρη σκόνη» που έκαψε σπίτια και ανθρώπους στα χρόνια της Κατοχής – και έβαλαν φωτιά. Ταυτόχρονα με όλα τους τα όπλα έβαλλαν στα σπίτια, στις πόρτες και στα παράθυρα, έτσι ώστε κανείς να μην μπορέσει να ξεφύγει.

Όταν ολοκλήρωσαν το έργο τους οι Γερμανοί και οι εφευρετικότεροι σε ιδέες μαρτυρίου και θανάτωσης ταγματασφαλίτες, ο απολογισμός ήταν βαρύς, εξοντωτικός για τη μικρή κοινωνία του Χορτιάτη: 149 άτομα είχαν θανατωθεί μαρτυρικά. Από αυτά τα 51 ήσαν ανήλικα παιδιά, τα 36 με ηλικία κάτω από δέκα χρονών, μερικά ήσαν βρέφη. Ανάμεσα στα πτώματα και στα αποκαΐδια τριακοσίων περίπου σπιτιών, λίγοι που κρύφτηκαν και επέζησαν, σφραγίστηκαν ανεξίτηλα για ολόκληρη τη μετέπειτα ζωή τους με την εικόνα αυτής της φρίκης.

Η καταστροφή του Χορτιάτη δεν ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός, μια εξαίρεση, ένα ατύχημα στην πορεία των γεγονότων. Μια μακρά λιτανεία μαρτυρικών πόλεων, κωμοπόλεων, χωριών είχε προηγηθεί κι άλλες παρόμοιες συμφορές θα ακολουθούσαν μέχρι την τελευταία ημέρα, μέχρι την τελευταία ώρα που οι κατακτητές παρέμεναν στη χώρα μας και που οι ταγματασφαλίτες έπαιρναν διαταγές από τη Νέα Τάξη του ναζισμού, πριν μεταπηδήσουν στην υπηρεσία του μεταπολεμικού αντιλαϊκού κράτους. Το Κορωπί, δίπλα στην Αθήνα, ματώθηκε και κάηκε στις 8 Οκτωβρίου του 1944 – από “γερμανοντυμένους”.

 Τι να πρωτομνημονεύσει κανείς: Τα Καλάβρυτα των 700 τόσων θυμάτων. Τη Βιάννο των 460 θυμάτων. Το Κομμένο Άρτας των 320 θυμάτων. Το Δίστομο των 230 θυμάτων. Το Αμάρι της Κρήτης. Το Δομένικο (από Ιταλούς φασίστες αυτό – έτσι, ως απάντηση στον κύριο Μιχαλολιάκο που «εξήγησε» ότι δεν έφταιγαν οι Ναζί αλλά αόριστα οι Γερμανοί).

Και το Μεσόβουνο της Δυτικής Μακεδονίας (όπου, ενδιαφέρον και αυτό, δεν βοήθησαν τους σφαγείς κατακτητές οι ταγματασφαλίτες, αλλά η κρατική Χωροφυλακή – στα 1941 ήμασταν, οι δοσίλογοι είχαν άλλη μορφή, η πολιτική επιλογή των ιθυνόντων της άρχουσας τάξης ήταν η ίδια: Με τους κατακτητές πάντα, ποτέ με το λαό!).

Η μαζική κακοποίηση και θανάτωση ανθρώπων, η μαζική καταστροφή πόλεων, χωριών, περιουσιών δεν ήταν μια πολιτική που περιοριζόταν στην ελληνική ύπαιθρο και στις συνοικίες της Αθήνας. Όλη η λειτουργία, η διαχείριση της Νέας Ευρώπης του Άξονα στηριζόταν στην καλλιέργεια του τρόμου.

Οι μόνες διαβαθμίσεις που υπήρχαν στην πολιτική αυτή ήσαν όσες εκπορεύονταν από τη ρατσιστική αντίληψη των ιθυνόντων του Ναζισμού. Οι Άριοι, οι γερμανικοί λαοί, απολάμβαναν ένα είδος ειδικής ασυλίας. Ούτε στη Νορβηγία, ούτε στη Δανία, ούτε στην Ολλανδία δεν γίνονταν αγριότητες όπως αυτές που έζησαν τα ελληνικά χωριά.

Σε άλλες ζώνες της Ευρώπης, όμως, συνέβαιναν χειρότερα. Στην Πολωνία, στην Ουκρανία, στη Σερβία, στα εδάφη της Σοβιετικής Ενωσης, η θανάτωση ήταν η ΜΟΝΗ πολιτική. Στις περιοχές αυτές κατοικούσαν Σλάβοι, Εβραίοι και Τσιγγάνοι – υπάνθρωποι κατά το Ναζισμό – και μόνο ο θάνατός τους εξυπηρετούσε την οικονομία και το μεγαλείο της γερμανικής φυλής, του Τρίτου Ράιχ και της Νέας Άριας Ευρώπης.

Να σταθούμε μόνο στις λιτανείες των μελλοθανάτων που έφθαναν στη χαράδρα του Μπάμι Γιαρ, έξω από το Κίεβο. Στο χείλος της χαράδρας απλώνονταν σε ατελείωτες σειρές, δολοφονούνταν με μια σφαίρα στο κεφάλι από τους άνδρες των Einsatzgruppen και των Sondercomando και ρίχνονταν, πεθαμένοι ή ημιθανείς, κάτω στο γκρεμνό, για να πάρουν τη θέση τους οι επόμενοι μελλοθάνατοι. Περίπου 150.000 άτομα – Μπολσεβίκοι, στελέχη του Σοβιετικού κράτους, Εβραίοι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά – σκοτώθηκαν με τον τρόπο αυτό στα 1941, οι 33.800 από αυτούς, οι Εβραίοι του Κιέβου, σε δύο μόλις ημέρες, στις 29 και 30 Σεπτέμβρη του 1941.

Υστερότερες έρευνες για την ψυχολογική κατάσταση των δημίων, που πήραν μέρος στα συνοπτικά αυτά συνεργεία εκτελέσεων, διαπίστωσαν με έκπληξη ότι οι φονιάδες δεν αντιμετώπισαν κανενός είδους τύψεις ή εφιάλτες στη μετέπειτα ζωή τους. Επρόκειτο για «κανονικούς ανθρώπους» – πολλοί από αυτούς οικογενειάρχες με παιδιά – και συνέχισαν τη ζωή τους ως “κανονικοί άνθρωποι”. Ο Ναζισμός, αυτό είναι μοναδικό σκοτεινό επίτευγμα στην ιστορία του σύγχρονου κόσμου, είχε συμφιλιώσει τους πιστούς του με το έγκλημα. Όποιων διαστάσεων και να ήταν αυτό το τελευταίο.

 Εκτός από την ψυχική ισορροπία των δημίων, εκείνο που προφανώς επίσης δεν διαταράχτηκε, ήταν η γενική αντίληψη περί πατρίδας, λαού, αντίστασης, δικαίου, ανθρωπισμού, πολιτισμού και αξίας της ανθρώπινης ζωής που πρέσβευε η άρχουσα τάξη. Στην Ελλάδα, όπως και σε όλη την υπόλοιπη Νέα Ευρώπη του ναζισμού, η λεηλασία των χωρών και η άγρια εκμετάλλευση του μόχθου των λαών δεν ωφελούσε μόνο τους Γερμανούς.

Οι τελευταίοι ήσαν ευγνώμονες σχεδόν για την πρόθυμη συμπαράσταση που βρήκαν, σε κάθε ευρωπαϊκό κράτος, από τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές ελίτ. Βιομήχανοι, επιχειρηματίες, μεγαλέμποροι, τραπεζίτες, εργολάβοι εργάστηκαν με το αζημίωτο για την Ευρώπη του Άξονα. Σε μερικές χώρες η σύμπραξη με τους κατακτητές έφθασε το απόλυτο. Στη Νορβηγία η τοπική κυβέρνηση συνεργασίας έκανε τόσο καλά τη δουλειά της, ώστε το Ράιχ δεν απέσπασε παρά μόνο 800 τεχνικούς και διοικητικούς υπαλλήλους για τη διαχείριση και την εκμετάλλευση της χώρας.

Στη Γαλλία των 40.000.000, χρειάστηκαν μόνο 1.500 Γερμανοί στην οικονομία και στη διοίκηση και μόνο 6.000 προσωπικό ασφαλείας για την προστασία των πολυάριθμων συμφερόντων του Ράιχ στη χώρα αυτή. Τα υπόλοιπα τα έκανε πολύ καλά η γαλλική διοίκηση και τα βιομηχανικά, εμπορικά, τεχνικά και άλλα επιμελητήρια της χώρας.

Στην Ελλάδα τα επιτελεία της κυβέρνησης, της Χωροφυλακής του Σπηλιωτόπουλου, της Αστυνομίας του Έβερτ και των Ταγμάτων Ασφαλείας του Δερτιλή αγχώνονταν μη τυχόν τους ξεφύγει κανείς κομμουνιστής και πέσει βαρύτερη δουλειά στους κατακτητές της χώρας. Όπως αγχώνονται σήμερα οι ομόλογοί τους κάθε φορά που επισκέπτεται τη χώρα μας ο όποιος κύριος Ομπάμα και η όποια κυρία Μέρκελ και απαγορεύουν συγκεντρώσεις. Προς Θεού, ούτε στιγμή η υψηλή επισκέπτρια δεν πρέπει να αισθανθεί άβολα…

Όταν ήρθε η απελευθέρωση, αυτό το άγχος της εξυπηρέτησης του κατακτητή έπρεπε να εξηγηθεί και να νομιμοποιηθεί. Υπήρχε συνέχεια στην κοινωνική, την ταξική εκμετάλλευση. Υπήρχε συνέχεια στην παρουσία ξένων στρατευμάτων και ξένων συμφερόντων στη χώρα. Η επιχείρηση αποκατάστασης της φήμης των κατακτητών και φυσικά των συνεργατών τους ξεκίνησε σχεδόν αμέσως. Ο πρώτος στόχος της επιχείρησης ήταν να συκοφαντηθούν, να διαπομπευθούν η Εθνική Αντίσταση και οι σκληροί αγώνες του λαού μας.

Αμέσως λοιπόν μετά την Κατοχή και τη βρετανική στρατιωτική επέμβαση στην Αθήνα, το Δεκέμβρη του 1944, ξεκίνησε μια επιχείρηση αποενοχοποίησης των γερμανικών, των ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής και, φυσικά, των Ελλήνων συνεργατών τους. Για τις καταστροφές στα χωριά, για τις εκατόμβες των αθώων θυμάτων δεν έφταιγε, έλεγε αυτή η λογική, ο στρατός κατοχής και οι ντόπιοι συνεργάτες του. Όσα συνέβησαν ήταν είτε προϊόν της «κακιάς ώρας» είτε αποτέλεσμα παράφρονων ενεργειών εκ μέρους της ένοπλης Αντίστασης, του ΕΛΑΣ πιο ειδικά.

Στις απολογίες τους μάλιστα οι περισσότερο ή λιγότερο σημαντικοί των δοσίλογων ισχυρίστηκαν ότι η Αντίσταση ενάντια στον κατακτητή είχε σκοπό ανθελληνικό, να αφανίσει δηλαδή τους «υγιείς» Έλληνες, προκαλώντας τα αντίποινα του κατακτητή.

Ο ΕΛΑΣ οπωσδήποτε δεν χρειάζεται ν’ απολογηθεί σε κανένα δοσίλογο και σε κανέναν απολογητή δοσίλογου. Ήταν ένας λαϊκός στρατός που συγκροτήθηκε από το μηδέν και πολέμησε χωρίς να έχει τίποτα απ’ όσα ένας σύγχρονος στρατός έχει ανάγκη. Τα όπλα του, τα πυρομαχικά του τα έπαιρνε από τον εχθρό, όλα τα υπόλοιπα από το λαό, τα συμφέροντα του οποίου μαχητικά υπηρετούσε.

Μάτωσε καίρια τον κατακτητή και τον έκανε να πληρώσει ακριβά την υποδούλωση της Ελλάδας. Κάτι ανάμεσα σε πέντε με έξι χιλιάδες ήταν οι νεκροί των Γερμανών στις συγκρούσεις τους με την ένοπλη Αντίσταση στην κατεχόμενη Ελλάδα, πέντε φορές περισσότεροι απ’ ό,τι κόστισε στο Ράιχ η εκστρατεία του 1941 για την κατάληψη της χώρας. Και φυσικά δεν μετράμε Ιταλούς και Ταγματασφαλίτες.

 Η προπαγάνδα του δοσιλογισμού όμως δεν λέει να πεθάνει. Ζει και ανανεώνεται, όσο η άρχουσα τάξη είναι, στη λειτουργία της, στα συμφέροντα και στις αξίες που πιστεύει, η ίδια με εκείνη που έθρεψε άλλοτε την προδοσία και τη σκύλευση του κατακτημένου από τα ξένα όπλα λαού μας. Έτσι, η εκστρατεία αποκατάστασης των κατακτητών, του Ναζισμού και των συνεργατών τους όχι μόνο δεν τελείωσε, αλλά ανανεώνεται συνεχώς.

Παραεπιστημονικά δίκτυα, με τα «αρχηγεία» τους στα διάσημα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, με άφθονα υλικά μέσα έχουν εργολαβικά αναλάβει τον αντικομμουνισμό και το μαγάρισμα όλων των λαμπρών σελίδων στην ιστορία των αγώνων του λαού μας. Και από κοντά τους οι “πρόθυμοι”. Οι “ενδιάμεσοι”, που δεν δέχονται φυσικά την “εγκληματική φύση του κομμουνισμού”, αλλά είναι πάντοτε έτοιμοι να αναπτύξουν ιστορίες «περί των άκρων» και του κακού φανατισμού που προκαλεί ακρότητες. Μαθήματα καλής συμπεριφοράς και από τις διάφορες εκδοχές της “κυβερνητικής – διαχειριστικής αριστεράς” που υποκρύπτουν άσχημα τα μηνύματα του συμβιβασμού, της ταξικής συνεργασίας και της “βελούδινης” υποδούλωσης στον ιμπεριαλισμό.

Στην περίπτωση του Χορτιάτη είναι γνωστές οι ιστορίες που κυκλοφόρησαν και κυκλοφορούν: Ότι η επιχείρηση των Γερμανών και των γερμανοντυμένων Ελλήνων δεν ήταν παρά “αντίποινα”, εκδίκηση για την επίθεση που δέχτηκαν υπάλληλοι της εταιρείας ύδρευσης και των ανύποπτων Γερμανών που ευγενικά είχαν προσφερθεί να τους συνοδεύσουν στη δουλειά τους. Σε κάθε σχεδόν περίπτωση ολοκαυτώματος, υπάρχει μια σχετική ιστορία – συνδυασμός «της κακιάς της ώρας» και της «ανεύθυνης, αν όχι ύποπτης» δράσης της ένοπλης Αντίστασης.

Ζούμε σήμερα σε δύσκολες εποχές. Η χώρα μας έχει οδηγηθεί από τις κυρίαρχες ελίτ, την μεγαλοαστική της τάξη, μέσα σε ένα σύμπλεγμα άγριων ανταγωνισμών και συμφερόντων που εύηχα και ψευδώνυμα ονομάζεται «ένωση» – Ευρωπαϊκή Ένωση ισότιμων κρατών-μελών. Έχει αποδειχθεί σήμερα πλέον ότι πρόκειται για λυκοσυμμαχία και ότι οι εργαζόμενοι στη χώρα μας, εκτός από όσα καταθέτουν στο εκμεταλλευτικό σύστημα των ντόπιων κεφαλαιοκρατών, υφίστανται και την τοκογλυφική λεηλασία των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων των ισχυρών της Ευρωπαϊκής αυτής “Ένωσης”.

Ο φασισμός και ο ναζισμός εμφανίστηκαν και αναδείχθηκαν στην εξουσία σε εποχές έντασης της εκμετάλλευσης της εργασίας των ανθρώπων. Σε εποχές υπεξαίρεσης, λεηλασίας και αρπαγής όσων οι εργαζόμενοι με το μόχθο τους κατασκεύαζαν και όσα από το μόχθο τους είχαν αποταμιεύσει. Εμφανίστηκαν για να υπηρετήσουν το κεφάλαιο.

Τα Τάγματα Ασφαλείας, οι εθνικόφρονες συμμορίες, τα αντικομμουνιστικά αποσπάσματα, τα ΕΑΣΑΔ, η ΠΑΟ, οι “Λεωνίδες”, οι Σουμπεραίοι, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Στους λογαριασμούς των Τραπεζών, από τους οποίους χρηματοδοτούνταν η εγκληματική δράση τους, συνεισέφεραν όλοι οι μεγαλοπαράγοντες του πλούτου, της μαύρης αγοράς, της ρεμούλας και της πολύμορφης οικονομικής συνεργασίας με τον κατακτητή. Στη Βόρεια Ελλάδα ειδική συνεισφορά και στήριξη πρόσφεραν οι «μεσεγγυούχοι» και οι σκοτεινές μορφές που σφετερίζονταν τις περιουσίες που άφησαν πίσω τους οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης.

Ο φασισμός σήμερα

Σήμερα ο φασισμός με τη μορφή της «Χρυσής Αυγής», αλλά και άλλων πολιτικών χώρων, που καπηλεύονται πότε το Έθνος, πότε τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του λαού, βρίσκεται στο κατώφλι της ελληνικής κοινωνίας. Θέλει να την αποπροσανατολίσει, να ευνουχίσει τη δύναμη των αγώνων της, να διασπάσει τους εργαζόμενους και να την παραδώσει βορά στα συμφέροντα ξένων και ντόπιων κεφαλαιούχων.

Οι φασιστικές οργανώσεις στη χώρα μας παρουσιάζονται υπέρμαχοι της Ελλάδας και του Έθνους. Στην πραγματικότητα προστατεύουν ένα σύστημα ιμπεριαλιστικής υποδούλωσης και εκμετάλλευσης της πατρίδας μας και του λαού της.

Οι φασιστικές οργανώσεις στη χώρα μας παρουσιάζονται «φίλοι» του λαού και προστάτες των φτωχών. Στην πραγματικότητα διασπούν τους εργάτες με κριτήρια φυλετικά, με το χρώμα του δέρματος και βάζουν τον εργάτη να μισεί τον εργάτη προς μεγάλη ικανοποίηση και όφελος του κεφαλαιούχου εργοδότη. Μοιράζουν επιδεικτικά ελεημοσύνη στο λαό, στους φτωχούς, με σκοπό να τους εκμαυλίσουν. Ζητούν πιστοποιητικό αίματος και εθνικοφροσύνης για να δώσουν το ψωμί της ημέρας – στην πράξη ζητούν χαρτί υποταγής.

Οι φασιστικές οργανώσεις στη χώρα μας παραποιούν και βεβηλώνουν την Ιστορία: Τους γερμανοντυμένους τους βαφτίζουν πατριώτες, τα αποβράσματα τα βαπτίζουν ήρωες, τους Σουμπεραίους του Χορτιάτη, που ξεγελούσαν με τα ελληνικά τους τα υποψήφια θύματα και τα οδηγούσαν με μεγαλύτερο από των κατακτητών μίσος στο ολοκαύτωμα, τα θεωρούν ηθικά υποδείγματα της Νέας τους Τάξης.

Μνήμη Γιώργου Φαρσακίδη

Ο τότε αντάρτης και μετέπειτα εικαστικός, Γιώργος Φαρσακίδης, γράφει μεταξύ άλλων στο βιβλίο του “Αναζητώντας την Ιθάκη…”:

“Στις 2 Σεπτέμβρη 1944, δύο δεκαοχτάχρονοι μαχητές του ΕΛΑΣ, ο γράφων και ο Σταύρος Δήμου (Σταύρακας) κατόπιν εντολής του καπετάν Χορτιάτη, ξαναστήσαμε ενέδρα στο Ρωμαϊκό Υδραγωγείο και χτυπήσαμε γερμανικό αυτοκίνητο, προπομπό φάλαγγας αυτοκινήτων που θα εκτελούσαν την προσχεδιασμένη σφαγή στο Χορτιάτη. Ο οδηγός του αυτοκινήτου τραυματίστηκε βαριά, όμως οι άλλοι δύο Γερμανοί, ύστερα από ανταλλαγή πυρών, κατάφεραν να διαφύγουν. Εμείς στείλαμε τον τραυματία για περίθαλψη και κάψαμε το αυτοκίνητο. Το χτύπημα του αναγνωριστικού αυτοκινήτου αποδείχτηκε σωτήριο για εκατοντάδες κατοίκους του χωριού, οι οποίοι, υπακούοντας στις προτροπές της οργάνωσης, κατάφεραν να διαφύγουν. Τα πάνω από εκατόν σαράντα πέντε άτομα, κυρίως γυναικόπαιδα, που παρέμειναν στο χωριό, δίνοντας πίστη στα λόγια του ιερέα και του προέδρου, που διατηρούσαν ’’καλές σχέσεις’’ με τους Γερμανούς, σφαγιάστηκαν ή κάηκαν ζωντανοί.

(…) Το ολοκαύτωμα, ως συμβάν, απουσιάζει τόσο από τα γερμανικά όσο και από τα βρετανικά αρχεία. Κι αναρωτιέται κανείς, για να συγκαλύψει άραγε ποιους μεγαλόσχημους συνεργούς εγκλημάτων πολέμου, ποιες πολιτικές ατιμίες και προδοσίες, έχει διαγραφεί αυτή η σελίδα; (Όπως είναι γνωστό, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Κουρτ Βαλτχάιμ είχε υπηρετήσει στο Γερμανικό Αρχηγείο Βορείου Ελλάδος ως αξιωματικός πληροφοριών)”.

Επίσης στο βιβλίο του “Μία επαίσχυντη συμφωνία και το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη”, ο Γ. Φαρσακίδης αναφέρει: Η Ελληνική Επίσημη Ιστοριογραφία ελάχιστα έχει ασχοληθεί με την πυρπόληση του Χορτιάτη. Και το βολικό παραμύθι για τους “κακούς αντάρτες” και τα γερμανικά αντίποινα για τον φόνο ενός ανύπαρκτου Γερμανού γιατρού, είχε για χρόνια παραπληροφορήσει τον κόσμο.

Το ολοκαύτωμα, σαν συμβάν, απουσιάζει παντελώς τόσο από τα, κατά τα άλλα σχολαστικά στην καταγραφή, γερμανικά, όσο και τα βρετανικά αρχεία. Κι αναρωτιέται κανείς, συγκαλύπτοντας άραγε ποιους μεγαλόσχημους συνεργούς εγκλημάτων πολέμου, ποιες πολιτικές ατιμίες και προδοσίες, έχει διαγραφεί αυτή η σελίδα;

Πάντως η ιστορία των Μπλόκων και των Ολοκαυτωμάτων, οι θηριωδίες, τα εγκλήματα και τα πλιάτσικα των ναζί στη χώρα μας, αλλά και ευρύτερα στην κατεχόμενη Ευρώπη, είναι τόσα πολλά, που δεν υπάρχει χώρος για δικαιολογίες και για απόπειρες απόδοσης «ευθυνών», σε όσους αγωνίζονταν ενάντια στο αιμοσταγές θηρίο, που δήθεν το ερέθιζαν ακόμα περισσότερο, αντί «να κάτσουν στα αυγά τους».

Η oπισθοχώρηση των Γερμανών το 1944, σήμανε, απολύτως συνειδητά από την πλευρά τους, την εκδήλωση της εκδικητικής τους μανίας με σειρά σφαγών αμάχων.

Και η Μ. Τασοπούλου κατέληξε: «Η χρονική απόσταση που χωρίζει τη Νέα Ευρώπη του Ναζισμού από την Ενωμένη Ευρώπη του σήμερα είναι μικρή και οι βασικοί πρωταγωνιστές, τα βασικά προβλήματα και τα μεγάλα συμφέροντα δεν έχουν κατά πολύ αλλάξει. Όπως το βάρος της κρίσης μετακυλίεται στα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας και σαρώνει δικαιώματα και απολαβές εργαζομένων και παραγωγών, έτσι και σε επίπεδο κρατών, τα πλούσια και ισχυρά – όλως τυχαίως για τη Γερμανία πάλι μιλάμε, με την κηδεμονία και την προστασία των ΗΠΑ πλέον τώρα – μετακυλίουν το βάρος της κρίσης στους πιο φτωχούς εταίρους. Αυτούς είναι που πρέπει να κλείσουμε στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας, ώστε να μη θρηνήσουμε ποτέ ξανά άλλο Χορτιάτη. Η ιστορική μνήμη να φωτίσει τα βήματά μας προς το μέλλον».

Τιμή σε όλη την Αντίσταση

Κλείνοντας την όμορφη εκδήλωση ο Γιώργος Κουτονίδης είπε: «Είναι χαρά, τιμή και περηφάνια, που έχουμε στις γραμμές μας, μαζί μας την Ευαγγελία.

Λέει σε ένα στίχο της: Γιατί και οι πόλεμοι έχουν τους κανόνες τους.

Αυτά όμως που συνέβησαν στον Χορτιάτη δεν ήταν αντίποινα. Ήταν ολοκαύτωμα, ανθρωποσφαγή, γενοκτονία. 149 κάτοικοι, από τους οποίους 51 ενήλικοι και απ΄ αυτούς 36 παιδιά κάτω των 10 ετών – ακόμα και βρέφη- εκτελέστηκαν ή κάηκαν ζωντανοί.

 Σε άλλο στίχο της λέει πάλι: Για την λευτεριά που ποτέ δεν ήρθε.

Συνεχίζει και σήμερα η αγαπημένη μας συνάδελφος αγώνες με το λόγο, με τη συμμετοχή για την Ελευθερία που ποτέ δεν ήρθε και για τα όμορφα ιδανικά όπως τα εμπνεύστηκαν και στοιχειοθέτησαν οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Αξιοσημείωτο είναι είπε συνεχίζοντας ότι τα γεγονότα του ολοκαυτώματος δεν βρίσκονται στα αρχεία ούτε των Γερμανών, ούτε των Άγγλων που κυριάρχησαν στην χώρα μας μετά την απελευθέρωση.Το μισαλλόδοξο καθεστώς που επέβαλαν οι ντόπιοι δοσίλογοι και οι ξένοι κυρίαρχοι φρόντισαν να τα εξαφανίσουν γιατί προώθησαν στην εξουσία αυτούς που συνεργάσθηκαν με τους Γερμανούς.

Στο βιβλίο του “Αναζητώντας την Ιθάκη” ο Γιώργος Φαρσακίδης (Ζωγράφος και συγγραφέας) 18 χρονών αντάρτης τότε περιγράφει τα γεγονότα αφού αυτός ήταν που πρωτοστάτησε τότε μαζί με άλλους στην ενέδρα για να χτυπήσουν το τζιπ προπομπό της φάλαγγας των Γερμανών, να κλείσουν το δρόμο καίγοντάς το, ώστε να προλάβουν να ειδοποιήσουν στο χωριό να φύγουν στο βουνό για να σωθούν από τις εμφανείς άγριες διαθέσεις των Γερμανών και των Ταγματασφαλιτών.

Κύριοι προσκεκλημένοι, αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι το Σωματείο μας σας ευχαριστεί από καρδιάς για την παρουσία σας. Τιμήσαμε όχι μόνο την Ευαγγελία αλλά και τους νεκρούς του ολοκαυτώματος του Χορτιάτη και όλους τους νεκρούς της Εθνικής Αντίστασης. Συνεχίζουμε με δράσεις για την υπεράσπιση των συντάξεών μας, των συμφερόντων των συναδέλφων μας»