Τη δική τους φωνή πρόσθεσαν στο μήνυμα των απεργών του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, ότι δεν θα δώσουν καμμιά νομιμοποίηση στο αντιασφαλιστικό έκτρωμα της κυβέρνησης της ΝΔ, οι συνταξιούχοι όλης της χώρας με τη συμμετοχή τους σε 61 συγκεντρώσεις που έγιναν σε όλη τη χώρα στις 18 Φεβρουαρίου του 2020.
Το νομοσχέδιο για το «νέο ασφαλιστικό» κατατέθηκε στη Βουλή στις 17 Φεβρουαρίου 2020, χωρίς ουσιαστικές αλλαγές σε σχέση με το κείμενο που είχε δοθεί για τη λεγόμενη «διαβούλευση», δικαιώνοντας έτσι και το χαρακτηρισμό ότι αποτελεί το «νόμο Κατρούγκαλου – Βρούτση». Άλλωστε αυτό τον χαρακτηρισμό αποδίδει με ακρίβεια και η έγγραφη γνώμη του Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτρικό Συνέδριο Αντωνίου Νικητάκη, η οποία κατατέθηκε μαζί με το νομοσχέδιο στη Βουλή.
Στις «Γενικές Παρατηρήσεις» ο Επίτροπος Επικρατείας αναφέρει τα εξής: «Με τις υποβληθείσες πρός γνωμοδότηση ρυθμίσεις του επίμαχου νομοσχεδίου επιχειρείται εκ νέου η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού και ασφαλιστικού συστήματος της χώρας με την υιοθέτηση, ωστόσο, της λογικής και των αρχών που διέπουν την αμέσως προηγούμενη μεταρρυθμιστική προσπάθεια του ν. 4387/2016 (Α’ 85), με τη δημιουργία ενός Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), την ένταξη σε αυτόν του συνόλου σχεδόν των υφιστάμενων κατά τον χρόνο αυτό φορέων κοινωνικής ασφάλισης και την υπαγωγή στο καθεστώς των δημοσίων λειτουργών, υπαλλήλων και στρατιωτικών. Συγκεκριμένα, με το επίμαχο νομοσχέδιο υιοθεούνται σε γενικό πλαίσιο οι ρυθμίσεις του ν. 4387/2016 και επέρχονται επουσιώδεις τροποποιήσεις αυτού σε συγκεκριμένες διατάξεις που κρίθηκαν ως αντισυνταγματικές με τις 1880/2019, 1888/2019,1889/2019, 1890/2019 και 1891/2019 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας ενώ παράλληλα ολοκληρώνεται η διοικητική και οργανωτική ενοποίηση που επιχειρήθηκε με προγενέστερους νόμους [2084/1992 (Α’ 165), 2676/1999 (Α’ 1), 3029/2002 (Α’ 160), 3655/2008 (Α’ 58), 3863/2020 (Α’ 115) και 4387/2016 (Α’ 85)] με την ενσωμάτωση στο νέο φορέα όλων των ασφαλιστικών φορέων απονομής σύνταξης και εφάπαξ παροχών (ΕΤΕΑΕΠ). Η καινοτομία δε του υπό επεξεργασία νομοσχεδίου συνίσταται στην ενοποίηση της βάσης των ασφαλιστικών δεδομένων μέσω της ψηφιοποίησης του ιδρυθέντος με το ν. 4387/2016 ΕΦΚΑ και της μετονομασίας του σε Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ)».
Σε απλά λόγια η γνωμάτευση του Επιτρόπου αναφέρει: Το αντιασφαλιστικό έκτρωμα της κυβέρνησης κωδικοποεί, εμπεδώνει και θωρακίζει τις ανατροπές στην Κοινωνική Ασφάλιση που ξεκίνησαν το 1992 και έφτασαν μέχρι το 2016. Αρχή θεωρεί το νόμο 2084/1992 του μακαρίτη πιά Δημήτρη Σιούφα και καταλήγει στο νόμο λαιμητόμο του ψαλιδοχέρη Γιώργου Κατρούγκαλου.
Και για την ιστορία: Ο νόμος 2084/1992 συντάχτηκε με βάση πόρισμα (17/7/1992) του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που κλήθηκε, τότε, στην Ελλάδα και πρότεινε ως το «βέλτιστο» για την Ελλάδα τριφασικό σύστημα ή των τριών πυλώνων της Χιλής του Πινοσέτ! Είναι το σύστημα που επαναφέρει τώρα η κυβέρνηση της ΝΔ αρχής γενομένης με την εισαγωγή του κεφαλοποιητικού συστήματος αρχικά στις επικουρικές συντάξεις και γενίκευσή του αργότερα όταν θα συγκροτηθεί ο e-ΕΦΚΑ. Οι κόποι και ο ιδρώτας μιας ολόκληρης ζωής θα παροδοθούν στον επενδυτικό τζόγο των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών και οι συντάξεις θα εξαρτώνται απ’ τις αποδόσεις των κεφαλαίων και όχι απ’ το τι πλήρωσαν οι συνταξιούχοι στον ενεργό ασφαλιστικό βίο τους.
Δυναμική πορεία στην Αθήνα
Μετά από κάλεσμα της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα (ΣΕΑ) των Συνεργαζόμενων Συνταξιουχικών Οργανώσεων ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΔΗΜΟΣΙΟΥ, ΠΟΣΕ-ΟΑΕΕ, ΕΛΤΑ, ΟΣΕ, ΠΕΣ-ΝΑΤ, ΠΣΣ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ, ΠΕΤΟΜ-ΤΕΕ, ΠΟΣΕΑ ΕΤΕΑΕΠ και ΕΣΤΑΜΕΔΕ ο συνταξιούχοι της Αττικής συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης στις 10 π.μ. «Είμαστε ξανά στους δρόμους μαζί με τα παιδιά μας και όλους όσους υποφέρουν απ’ τις αντιλαϊκές πολιτικές όλων των κυβερνήσεων» είπε στη σύντομη ομιλία του ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνταξιούχων Ελλάδας ΙΚΑ Δήμος Κουμπούρης τονίζοντας: «Εδώ και τριάντα χρόνια ζούμε το δράμα των αναμορφώσεων στο ασφαλιστικό κοινωνικό σύστημα, όλων των κυβερνήσεων. Ο στόχος τους είναι σταθερός: Να καταργήσουν τον κοινωνικό του χαρακτήρα . Ο ένας, όταν είναι στην κυβέρνηση, υποτίθεται ότι χτίζει το καινούργιο ασφαλιστικό κατεδαφίζοντας ότι έχουμε κατακτήσει με αγώνες και θυσίες. Ο άλλος κάνει αντιπολίτευση. Κι όταν έρχεται στην κυβέρνηση συνεχίζει το ίδιο έργο!»
Στη συνέχεια οι συνταξιούχοι ξεκίνησαν με συνθήματα πρός τη συγκέντρωση που έγινε στα Προπύλαια. Μετά τις ομιλίες ξεκίνησε μια ογκοδέστατη διαδήλωση πρός το Σύνταγμα. Ενδεικτικό της μαζικότατης απεργιακής διαδήλωσης είναι το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης στα Προπύλαια η Πανεπιστημίου είχε γεμίσει με απεργούς από την Ομόνοια ως το Σύνταγμα.
Οι διατάξεις του νέου εκτρώματος
Το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή ακολουθεί τα χνάρια του 4387/2016 και των τριών προηγούμενων μνημονίων, εξασφαλίζει τη διαρκή και σταδιακή μείωση της συνολικής συνταξιοδοτικής δαπάνης ως ποσοστό του ΑΕΠ και τη μεγάλη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, που, όπως προέβλεπε και ο νόμος Κατρούγκαλου, περιορίζεται αυστηρά στην χρηματοδότηση της λεγόμενης «εθνικής» σύνταξης.
Με δηλώσεις του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, παραμονές της 24ωρης απεργίας και της κατάθεσης του νόμου – λαιμητόμου σε «νέα έκδοση», ο υπουργός Εργασίας Γ. Βρούτσης επαναφέρει τις γνωστές αλχημείες ότι τάχα για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια «δεν μειώνονται οι συντάξεις», ενώ σε αντίθεση με όσα ανοιχτά παραδεχόταν μέχρι τώρα, ότι δηλαδή ο νόμος αυτός αποτελεί συνέχεια των παρεμβάσεων μιας ολόκληρης δεκαετίας των κυβερνήσεων ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, όψιμα ανακάλυψε πως… «αφήνει στο παρελθόν το νόμο Κατρούγκαλου και δημιουργεί ένα ελκυστικό, ανταποδοτικό ασφαλιστικό σύστημα».
Οι ισχυρισμοί αυτοί δεν έχουν βέβαια καμία σχέση με την πραγματικότητα, καθώς το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε όχι μόνο κρατά σε ισχύ όλους τους βασικούς πυλώνες και την αρχιτεκτονική του νόμου Κατρούγκαλου, αλλά οι διατάξεις του έχουν εμβαλωματικό χαρακτήρα σε αυτόν, αφού αποσπασματικά εντάσσονται στα άρθρα του που ήδη ισχύουν.
Στο ίδιο απατηλό τροπάρι, ο Γ. Βρούτσης επανέλαβε τα περί «υψηλότερων παροχών», υπονοώντας όσους εργαζόμενους έχουν πάνω από 9.000 μέρες ασφάλισης, όταν με την τεράστια «ευελιξία» που έχουν διασφαλίσει στο κεφάλαιο όλες οι κυβερνήσεις και με τον αριθμό των ανέργων να βρίσκεται σταθερά πάνω από το ένα εκατομμύριο, ήδη 10 χρόνια τώρα, φρόντισαν να κάνουν «άπιαστο όνειρο» μια τέτοια δυνατότητα.
Αυτά που προβλέπει πραγματικά το νομοσχέδιο για το νέο ασφαλιστικό είναι τα εξής:
- Παραμένουν σε ισχύ οι τεράστιες περικοπές από το 2010 σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, στις αναπηρικές, στις συντάξεις χηρείας και στα μερίσματα των δημοσίων υπαλλήλων.
- Ενταφιάζονται οριστικά η 13η και η 14η σύνταξη, μαζί και το ΕΚΑΣ. Διατηρείται και η κατάργηση του οικογενειακού επιδόματος 10% για σύζυγο και 5% για κάθε παιδί μέχρι 18 ετών ή μέχρι 24 αν σπουδάζει, όπως ήδη έχει νομοθετηθεί. Δεν υπάρχει καμία στήριξη για τους χαμηλοσυνταξιούχους, ακόμα και το κουτσουρεμένο επίδομα που βαφτίστηκε «13η σύνταξη» εξαφανίζεται. Διατηρείται η κατάργηση και των «κατώτατων ορίων» στις συντάξεις.
- H «εθνική σύνταξη» παραμένει στα 340 έως 384 ευρώ, με 15 και 20 χρόνια εργασίας αντίστοιχα, ενώ το κράτος εγγυάται μόνο αυτή. Οποιος λάμβανε πάνω από δύο συντάξεις θα λαμβάνει μόνο μία «εθνική». Ακόμα και αυτά τα μίζερα ποσά περικόπτονται για μεγάλο αριθμό αναπήρων (ανάλογα με το βαθμό αναπηρίας) και για άλλους ασφαλισμένους (ομογενείς, μετανάστες), οι οποίοι δεν έχουν 40 χρόνια παραμονής στη χώρα.
- Ολες οι αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης παραμένουν, όπως και το ανώτατο όριο στα 67 χρόνια, με προοπτική αύξησης ανάλογα με το «προσδόκιμο ζωής».
- Οι συντελεστές αναπλήρωσης για τη συντριπτική πλειοψηφία, δηλαδή για όσους έχουν από 4.500 έως 9.000 ένσημα, παραμένουν οι ίδιοι που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου. Σε συνδυασμό με τη μείωση του συντάξιμου μισθού (που πλέον υπολογίζεται ως ο μέσος όρος αποδοχών σε ολόκληρο τον εργάσιμο βίο), οδηγούν σε συντάξεις πείνας.
- Ακόμα όμως και γι’ αυτούς τους ασφαλισμένους που καταφέρνουν να συμπληρώσουν πάνω από 9.000 ένσημα, η αύξηση των συντελεστών δεν οδηγεί σε ικανοποιητικές συντάξεις, ούτε σε αναπλήρωση των τεράστιων περικοπών που επέφεραν ο νόμος Κατρούγκαλου και οι προηγούμενοι αντιασφαλιστικοί νόμοι.
- Παραμένει σε ισχύ για τους παλιούς συνταξιούχους η θανατηφόρα «προσωπική διαφορά» του νόμου Κατρούγκαλου. Οι παλιοί συνταξιούχοι που έχουν συνολικά μέχρι 30 χρόνια εργασίας και 9.000 ένσημα, οι οποίοι αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία, δεν θα πάρουν ούτε ευρώ αύξηση. Η σύνταξή τους παραμένει ίδια, όπως επανυπολογίστηκε με τα μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης του Ν. 4387/2016. Ακόμα και σε όσους συνταξιούχους με πάνω από 9.000 ένσημα προκύψει μια μικρή αύξηση, αυτή θα αποδοθεί σε βάθος πενταετίας…
- Απάτη αποδεικνύεται ο ισχυρισμός για «ελεύθερη επιλογή» εισφορών από τους αυτοαπασχολούμενους, τους επιστήμονες και τους αγρότες. Το νέο σύστημα οδηγεί σε αύξηση εισφορών (με την αυξημένη υποχρεωτική 1η κλάση) για το 80% των ασφαλισμένων αυτών των κλάδων (πρώην ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΟΓΑ), ενώ οι μελλοντικές συντάξεις τους παραμένουν συντάξεις πτωχοκομείου.
- Για τις επικουρικές συντάξεις, σε όσους συνταξιούχους είχαν πρόσθετη μείωση από την απαράδεκτη περικοπή του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή όταν το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης ήταν πάνω από 1.300 ευρώ (περίπου 250.000 δικαιούχοι), τα ποσά που έχουν περικοπεί δεν θα δοθούν αναδρομικά, από το καλοκαίρι του 2016 που έγινε η περικοπή, αλλά από τον Οκτώβρη του 2019. Σε ισχύ παραμένουν όλες οι υπόλοιπες περικοπές στις επικουρικές και στα εφάπαξ από το 2010. Ο υπολογισμός τους για το χρόνο ασφάλισης μετά το 2014 γίνεται με τη λεγόμενη «νοητή κεφαλαιοποίηση» και οδηγεί σε μειώσεις. Ο χρόνος ασφάλισης πριν από το 2014 υπολογίζεται με συντελεστή μειωμένο κατά 50%. Οι επικουρικές και τα εφάπαξ θα συνεχίσουν να μειώνονται.
- Ολες οι συντάξεις παραμένουν παγωμένες τουλάχιστον μέχρι το 2022. Μετά το 2022, η ονομαστική τους αύξηση δεν θα ξεπερνά τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (επίσημο πληθωρισμό).
- Για φέτος, η συνολική δαπάνη για τις συντάξεις μειώνεται κατά 221 εκατ. ευρώ. Επίσης, υπάρχει δέσμευση πως η συνολική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ θα συνεχίσει να μειώνεται, από το 17,3% του ΑΕΠ το 2016, όταν ψηφίστηκε ο νόμος Κατρούγκαλου, στο 13% του ΑΕΠ το 2025 και στο 12,5% το 2030.
- Η ένταξη του ΕΤΕΑΕΠ στον ΕΦΚΑ ανοίγει το δρόμο στην παράδοση της Κοινωνικής Ασφάλισης στα νύχια των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών, αρχίζοντας από τις επικουρικές. Βάζουν στο χέρι και τα αποθεματικά του ΕΤΕΑΕΠ, περίπου 8 δισ. ευρώ.
